Οι ηλικιωμένοι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν αιθουσαίες παθολογίες. Είναι συχνές οι επαναλαμβανόμενες πτώσεις εξαιτίας βίαιων και ανεξέλεγκτων αντιδράσεων ανισορροπίας που προκαλούνται μετά από μια κίνηση. Η πτώσεις κι οι διαταραχές ισορροπίας των ηλικιωμένων είναι συχνά πολυπαραγοντικής αιτιολογίας, όμως 1 φορά στις 3, υπάρχει ένας αιθουσαίος παράγοντας. Η κοχλιο-αιθουσαία εκτίμηση αποτελείται από την ακουομετρία και την βιντεονυσταγμογραφία.
Οι συχνότερες αιθουσαίες παθολογίες στους ηλικιωμένους είναι οι εξής:
- Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως. Η συχνότητά του αυξάνεται με την ηλικία και συχνά δεν συνοδεύεται από έντονο ίλιγγο αλλά από χαμηλή ποιότητα ζωής.
- Η πρεσβυαστάθεια. Όπως ο κοχλίας γηράσκει και επέρχεται η πρεσβυκοϊα, έτσι επέρχεται και η πρεσβυαστάθεια, η οποία οφείλεται σε μία συνολική υπολειτουργία του λαβυρίνθου, συχνά λόγω αιθουσαίων μικροβλαβών. Ο ασθενής, παρουσιάζει χρόνια συμπτωματολογία με αίσθηση βάρους της κεφαλής, ζάλης και γενικότερα δυσάρεστης αίσθησης κατά τη διάρκεια γρήγορων κινήσεων της κεφαλής ή γρήγορης αλλαγής της θέσης του σώματος.
- Η εξασθένιση της αιθουσαίας λειτουργίας. Είναι το αντίστοιχο της αμφοτερόπλευρης λαβυρινθικής βλάβης. Σε αντίθεση με της πρεσβυαστάθεια, η λαβυρινθικοί δέκτες δεν υπόκεινται βλάβη αλλά συνεχίζουν να λειτουργούν. Απλά οι ηλικιωμένοι ασθενείς παύουν αν χρησιμοποιούν τα αιθουσαία ερεθίσματα είτε λόγω της μειωμένης κινητικότητας/φυσικής δραστηριότητας που προκαλεί σταδιακή εξασθένηση του λαβυρίνθου, είτε λόγω της αλλαγής της στάσης του σώματος (κύφωση) που μετακινεί το κέντρο της βαρύτητας προς τα εμπρός. Έτσι ο ασθενής εξαρτάται όλο και περισσότερο από την όραση, για τη διατήρηση της ισορροπίας του, σε μια ηλικία όπου ο καταρράκτης αρχίζει αν εμφανίζεται ή να επιδεινώνεται. Αυτό οδηγεί σε προοδευτική απώλεια της αυτονομίας. Χαρακτηριστικό είναι το προσεκτικό περπάτημα, λόγω του φόβου πτώσης.
- Τα προβλήματα του ελέγχου της παρεγκεφαλίδας στα αιθουσαία αντανακλαστικά. Λόγω παθήσεων του κυκλοφορικού συστήματος (υπέρταση) και του μικροκυκλοφορικού, δημιουργούνται μικροβλάβες (μικροθρομβώσεις και μικροαιμορραγίες ) στον νευρικό ιστό που οδηγούν στην ατροφία του εγκεφάλου και της παρεγκεφαλίδας, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται ο έλεγχος που ασκεί η παρεγκεφαλίδα στα αιθουσαία αντανακλαστικά. Οι ασθενείς χαρακτηριστικά σέρνουν τα βήματά τους και κρατούν διαρκώς τα πόδια τους ανοιχτά, ώστε να αυξήσουν τη βάση στήριξής τους διατηρώντας την ισορροπία τους με τα άνω άκρα. Χάνουν τον αυτόματο χαρακτήρα της βάδισης και υποχρεώνονται να συγκεντρώνονται υπερβολικά κατά τη μετακίνηση, με αποτέλεσμα αυτό να τους προκαλεί μεγάλη κούραση.
Βαλσαμίδης Χ. Κωνσταντίνος
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Παίδων και ενηλίκων
εξειδικευμένος στον ίλιγγο στη Λυών της Γαλλίας
Αριστοτέλους 6 (Δίπλα στο Ι.Κ.Α.)
ΤΚ 621 22 Σέρρες
Τηλ. : 2321051052 – 6948682767